Յարոսլավ Հաշեկ ,,Ինչպես էի շներ վաճառում,,:
1.Թվարկի’ր պատմվածքի հերոսներին եւ բնութագրի’ր։
Գլխավոր հերոս- նպատակին հասնող, կենդանասեր
Չիժեկ (օգնական)-իր աշխատանքը չիմացող, վատ կատարող
2.Նովելից առանձնացրո’ւ ամենից հուզիչ, հետաքրքրաշարժ հատվածները։
Հետաքրքրաշարժ հատվածը-«Գնեցեք շնրիներ։ Երեխաների համար ամենալավ տոնական նվերը սիրունիկ լակոտն է»։ Դրանից հետո Կինելոգիական ինստիտուտը դադարեց գոյություն ունենալ։
3. Պատմվածքի համար նոր ավարտ հորինի’ր։
Թեմա՝ Տասնորդական կոտորակներ
1.Ի՞նչ թվանշան է գրված 364, 50791 կոտորակի`
ա) հարյուրավորների կարգում,=3
բ) տասնորդականների կարգում=5
գ) տասհազարերորդականների կարգում,=9
դ) տասնավորների կարգում։=6
2.Թվանշաններով գրե՛ք կոտորակը.
ա) զրո ամբողջ մեկ հարյուրերորդական,0,01
բ) յոթ ամբողջ քսանհինգ հազարերորդական,=7,025
գ) երեսուներկու ամբողջ տասնութ տասհազարերորդական,=32,0018
դ) զրո ամբողջ երկու հարյուր երեսունյոթ հազարերորդական,=0,0138
ե) հարյուր ութսունյոթ ամբողջ երեք հարյուր իննսուն=187,0390
հազարերորդական։
3. Գրիր անկանոն կոտորակներ /տաս հատ/, որոնց հայտարարը 100 է, դարձրու խառը թիվ:
Տես օրինակը՝
125/100=1. 25/100
518/100=5. 25/100
127/100=1. 27/100
654/100=6. 54/100
369/100=3. 69/100
244/100= 2. 44/100
812/100=8. 12/100
975/100=9. 75/100
737/100=7. 37/100
333/100= 3. 33/100
489/100=4. 89/100
4. Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով.
ա) 3,87=3,87/100, գ) 137,56=137,56/100, ե) 1,001=1,001/1000, է) 3,5978=3,5978/10.000,
բ) 16,99, դ) 0,003, զ) 37,1, ը) 74,0938։
5. Մաթեմատիկական ֆլեշմոբ.
Առաջադրում են սովորողներ /1-5/
Դրական տասնորդական կոտորակներ
Այն դրական կոտորակը, որի հայտարարը տասի որևէ աստիճան է (այսինքն հայտարարում այս թվերն են՝10, 100, 1000, 10000, …) հաճախ գրում են ավելի պարզ տեսքով, հայտարարը պարզապես չեն գրում, իսկ ամբողջ և կոտորակային մասերը իրարից անջատում են ստորակետով, տես օրինակը՝
27/10=2. 7/10=2,7
256/100=2.56/100=2, 56
Սովորական կոտորակները, որոնք գրված են այս ձևով, կանվանենք տասնորդական կոտորակներ:
Այսինքն՝ 27/10 և 2, 7-ը նույն թվերն են, մի դեպքում գրված խառը թվի տեսքով, իսկ մյուս դեպքում՝ տասնորդական կոտորակի տեսքով:
Տասնոդրական կոտորակում ստորակետից հետո առաջին կարգն անվանում են տասնորդական կարգ:
Օրինակ՝ 2, 7-ը բաղկացած է 2 ամբողջից և 7 տասնորդականից, կարդում են՝ երկու ամբողջ յոթ տասնորդական: Ստորակետից հետո երկրորդ կարգը անվանում են հարյուրերոդակնների կարգ և այսպես շարունակ, տես նկարը՝
Առաջադրանքներ.
1.Սովորական և խառը կոտորակները գրեք տասնորդական կոտորակի տեսքով՝
3. 1/10= 3,1
2.9/10=2,9
3/10=0,3
5/10=0,5
5.12/100=5.12
7.21/100=7,21
6.91/100=6,91
4/10=0,4
85/10=0,85
11. 1/10=11,1
2.Գրեք անկանոն կոտորակի տեսքով.
3,2
14,5
11,6
10,111
24,25
1,289
127,3
3. Գրիր հինգ հատ տասնորդական կոտորակների օրինակ:
3/10=0.3/10
15/10=1.5/10=1,5
22/10=2.2/10=2,2
89/10=8.9/10=8,9
47/10=4.7/10=4,7
4. Այսօր մաթեմատիկական ֆլեշմոբի հերթական օրն է:
Լրացնում եք երկրորդ մակարդակի խնդիրները:
31/10=3.1/10=3,1
58/10=5. 8/10=5,8
14/10=1.4/10=1,4
22/10=2. 2/10=2,2
68/10=6.8/10=6,8
207. Տրված բառազույգերի բաղադրիչները տեղափոխելով՝ նոր բարդ բառեր ստացի´ր:
Օրինակ ՝ ամփոփաթերթ, ծաղկագիր — ամփոփագիր, ծաղկաթերթ:
Ծովասուն, ձեռնամարտ:-ծովամարտ, ձեռնասուն
Բևեռախույզ, երկրամերձ-բևեռամերձ, երկրախույզ
Ակնահաճո, մարդավաճառ
Տրված և ստացված բառերն արմատների միջոցով բացատրի´ր:
208. Ընդգծված բառերն ու արտահայտություններր տրված հոմանիշներից մեկով փոխարինիր այնպես, որ տեքստի ոճն ավելի մոտ դառնա խոսակցականին (ըստ անհրաժետության՝ կարող ես բառեր հանել, բառեր, բառաձևեր կամ բառերի դասավորություն փոխել):
Հնդկաստանի ջունգլիներում մի կնոջ վրա անսպասելիորեն վագր էր հարձակվել: Բայց կինը խուճապի չէր մատնվել, այլ կացնով նետվել էր վագրի վրա: Կարճատև պայքարից hhտո վագրը նահանջել էր: Արիության համար կնոջը պարգևատրել էին մեդալով:
Հնդկաստանի ջունգլիներում մի կնոջ վրա հանկարծակի վագր էր հարձակվել: Բայց կինը իրեն չէր կորցրել, այլ կացնով հասել էր վագրի վրա: Կարճատև մարտից հետո վագրը ետ էր քաշվել: Արիության համար կնոջը շնորհել էին մեդալով:
1.Անակնկալ, մեկ էլ, հանկարծ, հանկարծակի, հանկար ծահաս:
2.Արշավել էր, գրոհել էր, հասել էր, նետվել էր;
3.Չէր ահաբեկվել, իրեն չէր կորցրել, գլուխը չէր կորցրել:
4 Հարձակվել էր, արշավել էր, գրոհել էր, հասել էր:
5.Կարճ, վաղանցուկ, վաղանցիկ, կարճժամանակյա, վայրկենական, րոպեական:
6.Պատերազմ, մարտ, կռիվ, ճակատամարտ:
7.Ընկրկել էր, քաշվել էր, ետ էր քաշվել, ետ էր դարձել, ետ էր գնացել, ետ-ետ էր գնացել:
8.Կտրիճության, քաջասրտության, քաջության. խիզա- խության:
9.Պարգևել էին, նվիրել էին, շնորհել էին, տվել էին:
209. Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը գտի՛ր և տեքստը վերականգնի՛ր:
Դա Մեքսիկայում աճող, այսպես կոչված. «քաղցր խոտի» մեջ է: Դա սախարոզից հազար անգամ քաղցր է: Մեքսիկացի գիտնականները նոր քաղցր նյութ են հայտնաբերել: Ի պատիվ XVI դարի իսպանացի բժիշկ Ֆրանցիսկո էրնանդեսի, որը դեղաբույսերի մասին շատ է գրել, այդ նյութն «էրնանդուլցինոմ» են անվանել:
Մեքսիկացի գիտնականները նոր քաղցր նյութ են հայտնաբերել: Ի պատիվ XVI դարի իսպանացի բժիշկ Ֆրանցիսկո էրնանդեսի, որը դեղաբույսերի մասին շատ է գրել, այդ նյութն «էրնանդուլցինոմ» են անվանել: Դա Մեքսիկայում աճող, այսպես կոչված. «քաղցր խոտի» մեջ է: Դա սախարոզից հազար անգամ քաղցր է:
210. Քո արտաքինի և բնավորության մասին պատմի´ր և պատմությունդ վերնագրի´ր:
Ես ունեմ մի ընկերուհի անունն է Աննա: Սիրում է նկարել, օգնել, ընկերանալ և այլն
198. Կետերը փոխարինի´ր փակագծում տրված բայի պահանջվող ձևով կամ այդ բայով և «ժամանակ» բառով կազմված բառակապակցությամբ, որոնք ե՞րբ հարցին պատասխանեն:
Օրինակ ՝… թփերի տակ մի փայլող աոարկա նկատեց: (թաքնվել) — Թաքնվելու ժամանակ թփերի տակ մի փայլող առարկա նկատեց: Կամ՝ Թաքնվելիս թփերի տակ մի փայլող առարկա նկատ եց:
… տեսավ, որ անծանոթր քաղաքը լավ գիտե: (հետևել)
Հետեվելու ժամանակ նկատեց, որ քաղաքը լավ գիտե:
… շատ նոր ընկերներ ձեռք բերեց: (ճամփորդել)
Ճամփորդելու ժամանակ շատ նոր ընկերներ ձեռք բերեց
… մի քանի էջ կորցրել են: (կազմել)
Կազմելիս մի քանի էջ կորցրել են:
… նկարները հանում, նայում է: (կարոտել)
կարոտելու ժամանակ նկարները հանում, նայում է:
… շուրջն ամեն ինչ մոոանում էր, մտքով ուրիշ աշխարհ տեղափոխվում: (երազել )
Երազելիս շուրջն ամեն ինչ մոռանում էր, մտքով ուրիշ աշխարհ տեղափոխվում:
199. Բառերի ընդհանուր արմատներր գտի՛ր, դրանց ուղիղ ձևերը գրի´ր և տրված բառերն արմատների միջոցով բացտրի´ր:
ա) Ալեզարդ, ալեհեր, ալեկոծվել, ալեծածան, ալեհավաք (անտենա):
p) երրորդ, երրորդել, երրորդություն, եռյակ, եռամյա, երեսուն, եռագիծ:
գ) Երկնագույն, երկնահաս, երկնաքեր, երկնասույզ, երկնային:
դ) երկիմաստ, երկթև, երկվություն, երկհարկ, երկամսյա, երկվորյակ:
200. Գրի´ր տրված բառերի նույնարմատ հականիշները:
Օրինակ՝ կարևոր – անկարևոր,
ընդմիջումներով — անրնդմեջ:
Գեղեցիկ-տգեղ, հաճելի-տղաճ, մարդկային-անմարդկային, գիտուն-անգետ, դուրեկան-անդուր, ուշադիր-անուշադիր,արժանի-անարժանի, թևավոր-անթև, ախորժելի-անախորժ, գունեղ-անգույն, բնական-անբնական, խելոք-անխելք, կարևոր-անկարևոր, լուրջ-անլուրջ, անամպ-ամպոտ, տեղյակ-անտեղյակ, լուսավոր-անլույս, գերակշռել-թերակշռել, խոսուն-անխոս, կարևոր-անկարևոր:
201. Տրված րառերից ական և ային ածանցներով նոր բառեր կազմի´ր:
Օրինակ՝ քաղաք – քադաքական, քաղաքային,
մանուկ — մանկական:
Լեռն-լեռնային, անձրև-անձրևային, բարեկամ-բարեկամական, շուն-շնական, անձ(ն)-անձնական, զինվոր-զինվորական, ցամաք-ցամաքային, ծնունդ- ծննդական, տուն-տնային, տնական, անապատ-անապատայաին, դև-դևային, դյուցազն-դյուցազնական, աղաչ(ել)-աղաչական, հրեշտակ-հրեշտակային, ստրուկ-ստրկային, տոհմ-տոհմային, , հանրապետ(ություն)-հանրապետություն, հանրապետական, խորհուրդ-խորհրդական:
Մեր տեխնոլոգիայի խումբը կիսվել է 2 մասի՝ աշխատավորներ, լրագրողներ։ Տղաները բակում կատարեցին բակային աշխատանքներ, և լարով այն առանձնացրեցին, որպիսզի երեխաները և շները չտրորեն։
Կրկնողություն:
1.Ենթադրենք` տրված է մի թիվ: Նշանակե՛ք այն որևէ լատիներեն տառով և տառային արտահայտության տեսքով գրի՛ առեք.
ա) այդ թվի կրկնապատիկը -2N
բ) այդ թվի կեսը,-N/2
գ) այդ թվի երկու երրորդը,-2N/3
դ) այդ թվից հինգով մեծ թիվը,-N+5
ե) այդ թվից 10-ով փոքր թիվը:-N-10
2. Տղան նետում էր մետաղադրամը, ապա գրում էր արդյունքը՝ «զինանիշ» կամ «թիվ»։ 100 նետումից 56-ի արդյունքը եղել էր «զինանիշը»։ Ինչի՞ է հավասար՝
ա) «զինանիշ» արդյունքով նետումների քանակի հարաբերությունը բոլոր նետումների քանակին
56:100
բ) «թիվ» արդյունքի նետումների քանակի հարաբերությունը բոլոր նետումների քանակին
44:100
3. Նետել են խաղոսկրը։ Գտե՛ք 4-ից մեծ թիվ բացվելու հավանականությունը:
1/3
4. Նավակի սեփական արագությունը 12. ½ կմ/ժ է, իսկ գետի հոսանքի արագությունը՝ 2. 1/2 կմ/ժ։ Երկու նավակայանների հեռավորությունը 30կմ է։ Ինչքա՞ն ժամանակ կծախսի նավակը մի նավակայանից մյուսը հասնելու և վերադառնալու համար։
12.1/2+2.1/4=15
12.1/2-2.1/4=10
30:15=2
30:10=3
2+3=5
5. Խանութում 5 արկղ նարինջ կար։ Օրվա առաջին կեսին վաճառելու համար յուրաքանչյուր արկղից հանեցին 4 կգ նարինջ, օրվա երկրորդ կեսին՝ ևս 3 կգ։ Դրանից հետո բոլոր արկղերում մնաց այնքան նարինջ, ինչքան հանել էին։ Օրվա սկզբում ընդամենը ինչքա՞ն նարինջ կար յուրաքանչյուր արկղում։
4+3=7
7+7=14
6. Գտե՛ք այն բոլոր ամբողջ թվերը, որոնք աստղանիշի տեղում գրելու դեպքում երկու անհավասարություններն էլ ճիշտ կլինեն.
ա) 0 < 2 < 3, գ) 8 < 9 < 10, ե) – 6 < -3 < – 1,
բ) – 4 < -2 ,0< 0, դ) – 3 < 0 < 3, զ) –1< 0 < 1։
7. Գտե՛ք գումարը.
ա) –5 + 7, գ) 80 + (–100), ե) –23 + (–14),=-37
բ) –15 + 8, դ) 32 + (–41), թ) –29 + 27:=-2
Ռուսերեն
Однажды два друга поспорили, и один из них дал пощёчину другому. Последний, чувствуя боль, но ничего не говоря, написал на песке:
— Сегодня мой самый лучший друг дал мне пощёчину.
Они продолжали идти, и нашли оазис, в источнике которого решили искупаться. Тот, который получил пощёчину, стал тонуть, но друг его спас. Когда он пришёл в себя, написал на камне: «Сегодня мой самый лучший друг спас мне жизнь».
Тот, кто дал пощёчину и который спас жизнь своему другу спросил его:
— Когда я тебя обидел, ты написал на песке, а теперь ты пишешь на камне. Почему?
Друг ответил:
— Когда кто-либо нас обижает, мы должны написать это на песке, чтобы ветры могли стереть это. Но когда кто-либо делает что-либо хорошее, мы должны выгравировать это на камне, чтобы никакой ветер не смог бы это стереть.
Թարգմանություն
Մի օր երկու ընկերներ վիճում էին, և նրանցից մեկը ապտակեց մյուսին։ Վերջինս, ցավ զգալով, բայց ոչինչ չասելով, ավազի վրա գրեց.
Այսօր իմ լավագույն ընկերը ապտակեց ինձ։
Նրանք շարունակեցին քայլել և գտան մի օազիս, որի ակունքում որոշեցին լողանալ։ Ապտակ ստացողը սկսեց խեղդվել, բայց ընկերը փրկեց նրան։ Երբ ուշքի եկավ, մի քարի վրա գրեց. «Այսօր իմ լավագույն ընկերը փրկեց իմ կյանքը»:
Նա, ով ապտակել և փրկել էր իր ընկերոջ կյանքը, հարցրեց նրան.
«Երբ ես քեզ վիրավորում էի, դու գրում էիր ավազի վրա, իսկ հիմա գրում ես քարի վրա։ Ինչո՞ւ։
Ընկերը պատասխանեց.
«Երբ մեզ վիրավորում էն, մենք պետք է դա գրենք ավազի վրա, որպեսզի քամիները ջնջեն այն։ Բայց երբ ինչ-որ մեկը լավ բան է անում, մենք պետք է այն փորագրենք քարի վրա, որպեսզի ոչ մի քամի չկարողանա ջնջել այն։
Домашнее задание: прочитать рассказ “ Игорь Робинзон”. Подготовиться к пересказу в классе. Ответить в блоге на вопросы:
🌼Նարե Գրիգորյանի բլոգ ❤️ 