Նոյեմբերի 19

1.Հետևություն արա՝ կարդալով հետևյալ առակը.
Մի անգամ մի մարդ է գալիս իմաստուն արքայի մոտ և հարցնում է.
— Ասա ինձ, տիրակալ, աշխարհում կա՞ ազատություն:
— Իհարկե,- ասում է արքան:- Դու քանի՞ ոտք ունես:
Մարդը նայում է իրեն` զարմացած նման հարցից:
— Երկուսը, տիրակալ:
— Իսկ դու կարո՞ղ ես կանգնել մեկ ոտքի վրա:
— Կարող եմ:
— Դե փորձիր, բայց սկզբում որոշիր, թե որ ոտքի վրա…
Մարդը մի փոքր խորհելով` բարձրացնում է աջ ոտքը` հենվելով ձախի վրա:
— Լավ,- ասում է արքան,- իսկ հիմա բարձրացրու նաև մյուս ոտքդ:
— Ինչպե՞ս: Դա անհնար է, տիրակալ:
— Տեսնու՞մ ես: Ահա հենց դա է ազատությունը: Դու ազատ ես միայն առաջին որոշման

ժամանակ, իսկ հետո ազատությունն ավարտվում է:

Իմ կարծիքով այս առակը ուզում էր ասել, որ ոչ ամեն ինչն է, որ կարող էնք անել, ամեն ինչին հասնելու համար պետք է ձկտում։

2. Տրված բառերից առանձնացրո’ւ  հոմանշային զույգեր:
 Շրջել, խորհրդածել, կողոպտել, խենթանալ, արտասվել, մտածել, գողանալ, ցնորվել,
մտորել,շրջագայել, հափշտակել, մտմտալ, թալանել, խելագարվել, խորհել, հեկեկալ,
ցնդել հեծկլտալ, ողբալ, հիմարանալ, գռփել, թափառել, լալ, գժվել, պտտել:

Շրջել	պտտել
խորհրդածել	Մտածել
կողոպտել	հափշտակել
խենթանալ	Խելագարվել
արտասվել	Լալ
գողանալ	թալանել
ցնորվել	գժվել
մտորել	խորհել
շրջագայել	թափառել
մտմտալ	մտածել
խելագարվել	ցնդել
հեծկլտալ	Հեկեկալ

ողբալ	լալ
հիմարանալ	գռփել

Պարապմունք 36.

Հիշեցնում եմ նոյեմբեր ամսվա ընթացիկ նախագծերը:
Ժամկետը՝ մինչև նոյեմբերի վերջ:

1. Հին խնդիրների ժողովածու
2. Իմ մաթեմատիկ ընտանիքը
3. Խնդիրների տեսագրում /երկրորդ մակարդակ կամ առաջարկում են սովորողները/:
4.Ինչ հետաքրքիր, ոչ ստանդարտ  խնդիրներ կառաջարկեք մաթեմատիկական ֆլեշմոբի  նոյեմբեր ամսվա համար:

Ամբողջ թվերի գումարումը

Տեսական նյութ

Կանոն 1. Միեւնույն նշանն ունեցող ամբողջ թվերի գումարը գտնելու համար պետք է`

1. գումարել գումարելիների բացարձակ արժեքները,

2. ստացված թվից առաջ դնել գումարելիների նշանը։

Օրինակ՝
+5+(+2)=+(|+5|+|+2+|)=+(5+2)=+7

   -5+(-2)=-(|-5|+|-2|)=-(5+2)=-7

Կանոն 2. Տարբեր նշաններ ունեցող ամբողջ թվերի գումարը գտնելու համար պետք է`

1. այդ թվերի բացարձակ արժեքներից ավելի մեծից հանել ավելի փոքրը,

2. ստացված թվից առաջ դնել այն գումարելիի նշանը, որի բացարձակ արժեքն ավելի մեծ է։

  Oրինակ՝ -6+(+4)=-(|-6|-|+4|)=-(6-4)=-2

-6+(+7)=+(|+7|-|-6|)=+1=1

Առաջադրանքեր

1) Կատարե՛ք գումարում.

ա) (+7) + (+2)=+9

բ) (+10) + (+15)=+25

գ) (–17) + (–12)=-29

դ) (–18) + (–3)=-21

ե) (–21) + (–4)=-25

զ) (–29) + (–41)=-70

2) Գումարե՛ք հետևյալ թվերը.

ա) –10, +7=-3        
բ) +7, +3 =+10

բ) +23, –40 =+17
գ) –18, +11 =

դ) +18, –27 =

ե) –29, +40=

3) Մի հույն ծնվել է մ. թ. ա. 48 թ. եւ վախճանվել է մ. թ. ա 25 թ.։ Քանի՞տարի է ապրել այդ հույնը։

4) Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն.

ա) * + (+8) = –1,
դ) * + (+7) = –11,
է) (+5) + * = 3,

բ) –3 + (-*) = –6,
ե)(- *) + (+2) = –10,
ը)(+ 25) +(- *) = 20,

գ) –8 + (*) = –10,
զ)(- *) + 20 = 9,
թ) –5 + * = –11։

5) Թիվը ներկայացրե՛ք երկու բացասական գումարելիների գումարի տեսքով.

ա) –30=(-20)+(-10)
բ) –25, =
գ) –62,
դ) –50,
ե) –38։

6) Կատարե՛ք գումարում.

ա) (+3) + (–4), =-1
դ) (+15) + (–6),=+9
է) (–18) + (+7),=-11

բ) (–11) + (+5),=-6
ե) (–8) + (+7), =-1
ը) (–21) + (+8),=-13

գ) (–10) + (+3)=-7
զ) (+31) + (–10), =+23
թ) (+19) + (–12)։=+7

7.Lրացուցիչ: Խնդիր ֆլեշմոբից:
Մոնիկան ունի տարբեր գույնի երեք արկղ՝ սպիտակ, կարմիր և կանաչ: Դրանցից մեկում տանձ է,  մյուսում՝ խնձոր, մեկն էլ դատարկ է: Ո՞ր գույնի արկղում է տանձը, եթե հայտնի է, որ այն կա՛մ սպիտակ, կա՛մ կարմիր արկղում է, իսկ խնձորը` ո՛չ սպիտակ, ո՛չ էլ կանաչ արկղում։

Խնձոր՝ կարմիր, տանձ՝ սպիտակ

8.Լրացուցիչ:  Խնդիր ֆլեշմոբից:
Առաջին կանգառում ավտոբուսից իջան 3 ուղևոր, երկրորդ կանգառում բարձրացան 6 ուղևոր, երրորդ կանգառում իջան 4 ուղևոր և բարձրացան 3 ուղևոր։ Արդյունքում ավտոբուսում մնացին 15 ուղևոր։ Սկզբում ավտոբուսում քանի՞ ուղևոր կար։

13